بررسی خصوصیات فنوتیپی و ژنوتیپی جدایه هایstreptomyces عامل جرب معمولی سیب زمینی در استان فارس

طی سال های 1386 و 1387، تعداد 110 جدایه استرپتومایسس از غده های سیب زمینی با علائم مختلف جرب معمولی شامل جرب فرورفته، برجسته و سطحی از مناطق مختلف استان فارس و شهرستان بهار استان همدان جداسازی شد. برای تشخیص و تفکیک گونه ها، از آزمون های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و تغذیه ای استاندارد استفاده گردید و پس از آنالیز داده با استفاده از نرم افزار ntsys-pc، جدایه ها در شش گروه قرار گرفتند. جدایه های گروه اول به گونه s. scabies شباهت داشتند. گروه دوم به گونه های s. europaeiscabies و s. stelliscabies شباهت داشتند ولی در برخی از خصوصیات متفاوت عمل کردند. جدایه های گروه سوم از نظر خصوصیات فنوتیپی به گونه s. griseus شباهت داشتند ولی تعدادی از جدایه ها در برخی از خصوصیات متفاوت عمل کردند. اکثر جدایه های گروه چهارم خصوصیاتی شبیه به گونه s. acidiscabies داشتند و فقط تعدادی از جدایه ها در برخی از خصوصیات تفاوت هایی را نشان دادند. گروه پنجم شامل 18 جدایه بود که 10 جدایه از نظر خصوصیات فنوتیپی به گونه s. turgidiscabies شباهت داشتند و 8 جدایه دیگر به گونه های s. aureofaciens و s. reticuliscabies شباهت داشتند. گروه ششم بر اساس آنالیز داده های فنوتیپی به گونه خاصی شباهت نداشتند. جهت تشخیص قطعی جدایه های گروه اول از آغازگرهای اختصاصی ase3/scab2m و scab1m/scab2m استفاده شد و در 21 جدایه به ترتیب قطعات 475 و 1278 جفت بازی مورد نظر توسط آغازگرهای مذکور تکثیر شد و به عنوان گونه s. scabies تشخیص داده شدند. 9 جدایه از گروه چهارم با آغازگر aci1/aci2 قطعه 1278 جفت بازی مورد نظر را تکثیر کردند و به عنوان گونه s. acidiscabies تشخیص داده شدند. جدایه ها بر اساس rep-pcr با استفاده از آغازگر box در 9 گروه قرار گرفتند. طبقه بندی جدایه ها بر اساس آنالیز عددی خصوصیات فنوتیپی با طبقه بندی بر اساس rep-pcr در برخی موارد مطابقت داشت. rep-pcr یک ابزار مناسب برای طبقه بندی جدایه های streptomyces می باشد. پنجاه جدایه جهت تعیین ارتباط بین شدت علائم، بیماری زایی در دو گیاه سیب زمینی و تربچه، تولید ملانوئید و وجود ژن بیماری زای nec1 مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارتباطی بین شدت علائم و تولید ملانوئید وجود ندارد. جدایه هایی که ژن عامل بیماری زایی nec1 را داشتند، علائم را بر روی سیب زمینی و تربچه نشان دادند، ولی برخی از جدایه ها که علائم بیماری را بر روی تربچه و سیب زمینی نشان دادند، فاقد ژن بیماری زایی nec1 بودند. از 50 جدایه ای که برای آزمون بیماری زایی انتخاب شده بودند، 44 جدایه بر روی سیب زمینی علائم جرب را نشان دادند. جدایه هایی که بر روی تربچه بیماری زا بودند، علائم را بر روی غده سیب زمینی نیز نشان دادند ولی برخی از جدایه هایی که بر روی غده سیب زمینی علائم را نشان دادند بر روی گیاهچه تربچه بیماری زا نبودند.